Analiza form muzyki rozrywkowej
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | WA/A/AFMR |
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | Analiza form muzyki rozrywkowej |
Jednostka: | Kierunek Aktorstwo rok II |
Grupy: |
Przedmioty A sem 3 rok II Przedmioty fakultatywne |
Punkty ECTS i inne: |
1.00
|
Język prowadzenia: | Polski |
Skrócony opis: |
W pierwszej części wykładów (części przygotowującej) przedmiot polega na przybliżeniu studentom kolejnych epok w muzyce rozrywkowej, podzielonej na dekady, licząc od roku 1890 (Ragtime). Podczas zajęć, prowadzonych przy pomocy współczesnych narzędzi (nagrania video, prezentacje google) student zapoznaje się z cechami głównymi poszczególnych okresów w muzyce rozrywkowej, z naciskiem na wypracowane w tych okresach style oraz cechy je charakteryzujące, tj. typowe instrumentarium, zastosowana harmonika, techniki aranżacyjne oraz budowa formalna formalna tematów głównych. W drugiej części przedmiotu, studenci wyposażeni w wiedzę nt. poszczególnych stylów oraz okresów w muzyce rozrywkowej przystępują do nauki analizy wybranych form muzycznych, opartych na popularnych piosenkach (tematach). Omawiane kompozycje osadzone są w stylach: ragtime, swing, blues, bossa-nova, ballada, pop, retro-pop, jazz-rock itp. |
Pełny opis: |
Forma w muzyce jest pojęciem niejednoznacznym i trudnym do zdefiniowania. W literaturze spotykamy się z wieloma (!!!) jej definicjami. Podczas analizy formy dzieła muzycznego badaniu podlegają: • układ części utworu [A, B, C] • budowa formalna utworu - ilość taktów tematu głównego (chorusu) - ilość chorusów całego utworu • wypadkowa współdziałania różnych elementów: - harmonię - melodię [w tym istotne jej składniki (dźwięki) szczególnie eksponowane w harmonii] - tekst (kształtuje: rytmikę, przebieg dramaturgiczny dzieła, decyduje o podziale utworu na fazy i części) • - rytm Uwaga: utworach słowno-muzycznych ważną procedurą analityczną jest analiza relacji słowno muzycznych [prozodia] • rezultat czynności porządkujących - tonacja (durowa lub molowa) - metrum (parzyste, nieparzyste) - tempo [agogika] (mierzone w bpm) - rytm [puls] (ballada, swing, bossa-nova, samba, cha-cha, funk, rock itp.) - styl (jazz, pop, country, musical) - aranżacja (reharmonizacja oryginału, aranżacja „w stylu”) Zagadnienia związane z teorią formy obejmują: • materiał dźwiękowy i sposoby jego porządkowania - melodia - harmonia - skład instrumentalny (solo, duet, combo, big band, orkiestra smyczkowa / symfoniczna) - aranżacja (reharmonizacja oryginału, aranżacja „w stylu” / na określony skład, np. a cappella) • - rytm • fakturę - fakturę wokalną (np. chóralną), - fakturę instrumentalną (np. orkiestrową), - fakturę wokalno instrumentalną. • podstawowe zasady kształtowania - ewolucjonizm [motywiczny] (motyw główny, jego rozwinięcie oraz improwizacja) - szeregowanie (identyczność, podobieństwo, kontrast [np. kontrapunkt]) • elementarne współczynniki formy (motyw, fraza, zdanie muzyczne, temat [chorus]) Motyw jest najmniejszym pomysłem konstrukcyjnym. Na wyrazistość motywu i jego własności formalno wyrazowe wpływają cechy linii melodycznej lub rytmika. Pełne motywy muzyczne stanowią konstrukcję o zaznaczonej fazie narastania, kulminacji i rozwiązania. Literatura muzyczna dostarcza również przykładów motywów niepełnych, a czasem nawet zredukowanych do jednego lub dwóch dźwięków. Fraza jest strukturą większą od motywu, w którym napięcia i odprężenia są wyraźniej zaznaczone. Fraza powstaje przez szeregowanie motywów. Wyróżniamy frazy motywicznie jednorodne i różnorodne. Frazy jednorodne tworzone są na zasadzie: • identyczności (powtórzenie proste) • podobieństwa (powtórzenie sekwencyjne – o pewien interwał wyżej lub niżej, lub wariacyjne). Zdanie muzyczne jest konstrukcją jeszcze bardziej rozwiniętą niż fraza. Z punktu widzenia dramaturgiczno wyrazowego jest rozwiniętą myślą muzyczną zawierającą zawiązanie akcji, rozwinięcie i zamknięcie. Opiera się na rozbudowanym przebiegu harmonicznym zakończonym kadencją. Klasyfikacja zdań jest analogiczna jak w przypadku klasyfikacji fraz, a więc wyróżniamy: • zdania jednorodne, powstałe przez szeregowanie motywów i fraz tworzonych na zasadach identyczności lub podobieństwa, • zdania różnorodne, powstałe z szeregowania motywów i fraz opartych na zasadach kontrastu. Temat [chorus] jest to jednostka formalna w jazzie, składająca się z reguły z 12 [blues], lub 32 taktów [standard jazzowy]. Stanowi podstawę do późniejszych części improwizowanych, występujących zaraz po ekspozycji tematu głównego (pierwszego chorusu utworu). |
Literatura: |
1. Wojciech Kazimierz Olszewski, „Podstawy harmonii we współczesnej muzyce jazzowej i rozrywkowej”, PWM 2022 r. 2. Dariusz Terefenko, „Teoria jazzu od podstaw do poziomu zaawansowanego”, PWM 2023 r. 3. Warsztaty Muzyczne Europejskiej Akademii Jazzu (cyklu programów zrealizowanych w roku 2021 dla TV Jazz. (Janusz Szrom-voc, prowadzenie, Wojciech Olszewski-p, Zbigniew Wrombel-b, Józef Eliasz-dr) 4. Janusz Szrom, „Księga Polskich Standardów”. Cykl felietonów realizowanych od roku 2017 dla Jazz Forum, opisujących oraz analizujących najpiękniejsze polskie standardy jazzowe. 5. Joachim Ernst Berendt, „Od raga do rocka. Wszystko o jazzie”, PWM 1979 r. 6. Jacek Niedziela, "Historia jazzu-Sto wykładów", dobrewydawnictwo.pl 2009 |
Efekty uczenia się: |
Uczeń potrafi: - użyć posiadaną wiedzę do opisu i analizy budowy formalnej dzieła muzycznego - analizować utwory muzyczne i określać ich cechy - wyjaśniać pojęcia: budowa formalna, prozodia - przedstawiać sposoby porządkowania materiału dźwiękowego (tonacja, metrum, tempo, rytm [puls], aranżacja) - przedstawiać elementarne współczynniki formy (np. motyw, fraza, zdanie muzyczne, temat, chorus) - rozróżniać fakturę w analizowanych utworach (wokalną, instrumentalną, wokalno instrumentalną) - interpretować wnioski i uzasadnia własne stanowisko Słownik pojęć Harmonika - to element muzyczny, który porządkuje współbrzmienie dźwięków w utworze Melika - uporządkowanie dźwięków pod względem wysokości Melodyka - uporządkowanie dźwięków pod względem wysokości i czasu trwania Modulacja - przejście z jednej tonacji do drugiej Motyw (riff) - najmniejszy element formy muzycznej Fraza - struktura większa od motywu Zdanie muzyczne - konstrukcja jeszcze bardziej rozwiniętą niż fraza. Progresja II – V – I - podstawowa kadencja w muzyce jazzowej (występująca jednak również w harmonii rozrywkowej i klasycznej) stosująca akordy oparte kolejno o drugi, piąty i pierwszy stopień skali. Rytm - element dzieła muzycznego regulujący przebieg dźwięków w czasie |
Metody i kryteria oceniania: |
Panel dyskusyjny otwierany podczas zajęć oraz podsumowujący kolejne omawiane zagadnienia (epoki oraz style). |
Zajęcia w cyklu "semestr zimowy 2023/24" (zakończony)
Okres: | 2023-10-01 - 2024-01-19 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ WA-cw
PT |
Typ zajęć: |
WA ćwiczenia, 30 godzin
|
|
Koordynatorzy: | (brak danych) | |
Prowadzący grup: | Dariusz Janus | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
zaliczenie
WA ćwiczenia - zaliczenie |
Zajęcia w cyklu "semestr zimowy 2024/25" (zakończony)
Okres: | 2024-10-01 - 2025-01-19 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ WA-cw
PT |
Typ zajęć: |
WA ćwiczenia, 30 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Janusz Szrom | |
Prowadzący grup: | Janusz Szrom | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
zaliczenie
WA ćwiczenia - zaliczenie |
Właścicielem praw autorskich jest Akademia Teatralna w Warszawie.