Akademia Teatralna w Warszawie - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Analiza form muzyki rozrywkowej

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: WA/A/AFMR
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Analiza form muzyki rozrywkowej
Jednostka: Kierunek Aktorstwo rok II
Grupy: Przedmioty A sem 3 rok II
Przedmioty fakultatywne
Punkty ECTS i inne: 1.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: Polski
Skrócony opis:

W pierwszej części wykładów (części przygotowującej) przedmiot polega na przybliżeniu studentom kolejnych epok w muzyce rozrywkowej, podzielonej na dekady, licząc od roku 1890 (Ragtime). Podczas zajęć, prowadzonych przy pomocy współczesnych narzędzi (nagrania video, prezentacje google) student zapoznaje się z cechami głównymi poszczególnych okresów w muzyce rozrywkowej, z naciskiem na wypracowane w tych okresach style oraz cechy je charakteryzujące, tj. typowe instrumentarium, zastosowana harmonika, techniki aranżacyjne oraz budowa formalna formalna tematów głównych.

W drugiej części przedmiotu, studenci wyposażeni w wiedzę nt. poszczególnych stylów oraz okresów w muzyce rozrywkowej przystępują do nauki analizy wybranych form muzycznych, opartych na popularnych piosenkach (tematach). Omawiane kompozycje osadzone są w stylach: ragtime, swing, blues, bossa-nova, ballada, pop, retro-pop, jazz-rock itp.

Pełny opis:

Forma w muzyce jest pojęciem niejednoznacznym i trudnym do zdefiniowania.

W literaturze spotykamy się z wieloma (!!!) jej definicjami.

Podczas analizy formy dzieła muzycznego badaniu podlegają:

• układ części utworu [A, B, C]

• budowa formalna utworu

- ilość taktów tematu głównego (chorusu)

- ilość chorusów całego utworu

• wypadkowa współdziałania różnych elementów:

- harmonię

- melodię [w tym istotne jej składniki (dźwięki) szczególnie eksponowane w harmonii]

- tekst (kształtuje: rytmikę, przebieg dramaturgiczny dzieła, decyduje o podziale utworu na fazy i części)

• - rytm

Uwaga: utworach słowno-muzycznych ważną procedurą analityczną jest analiza relacji słowno muzycznych [prozodia]

• rezultat czynności porządkujących

- tonacja (durowa lub molowa)

- metrum (parzyste, nieparzyste)

- tempo [agogika] (mierzone w bpm)

- rytm [puls] (ballada, swing, bossa-nova, samba, cha-cha, funk, rock itp.)

- styl (jazz, pop, country, musical)

- aranżacja (reharmonizacja oryginału, aranżacja „w stylu”)

Zagadnienia związane z teorią formy obejmują:

• materiał dźwiękowy i sposoby jego porządkowania

- melodia

- harmonia

- skład instrumentalny (solo, duet, combo, big band, orkiestra smyczkowa / symfoniczna)

- aranżacja (reharmonizacja oryginału, aranżacja „w stylu” / na określony skład, np. a cappella)

• - rytm

• fakturę

- fakturę wokalną (np. chóralną),

- fakturę instrumentalną (np. orkiestrową),

- fakturę wokalno instrumentalną.

• podstawowe zasady kształtowania

- ewolucjonizm [motywiczny] (motyw główny, jego rozwinięcie oraz improwizacja)

- szeregowanie (identyczność, podobieństwo, kontrast [np. kontrapunkt])

• elementarne współczynniki formy (motyw, fraza, zdanie muzyczne, temat [chorus])

Motyw jest najmniejszym pomysłem konstrukcyjnym. Na wyrazistość motywu i jego własności formalno wyrazowe wpływają cechy linii melodycznej lub rytmika. Pełne motywy muzyczne stanowią konstrukcję o zaznaczonej fazie narastania, kulminacji i rozwiązania. Literatura muzyczna dostarcza również przykładów motywów niepełnych, a czasem nawet zredukowanych do jednego lub dwóch dźwięków.

Fraza jest strukturą większą od motywu, w którym napięcia i odprężenia są wyraźniej zaznaczone. Fraza powstaje przez szeregowanie motywów. Wyróżniamy frazy motywicznie jednorodne i różnorodne. Frazy jednorodne tworzone są na zasadzie:

• identyczności (powtórzenie proste)

• podobieństwa (powtórzenie sekwencyjne – o pewien interwał wyżej lub niżej, lub wariacyjne).

Zdanie muzyczne jest konstrukcją jeszcze bardziej rozwiniętą niż fraza. Z punktu widzenia dramaturgiczno wyrazowego jest rozwiniętą myślą muzyczną zawierającą zawiązanie akcji, rozwinięcie i zamknięcie. Opiera się na rozbudowanym przebiegu harmonicznym zakończonym kadencją. Klasyfikacja zdań jest analogiczna jak w przypadku klasyfikacji fraz, a więc wyróżniamy:

• zdania jednorodne, powstałe przez szeregowanie motywów i fraz tworzonych na zasadach identyczności lub podobieństwa,

• zdania różnorodne, powstałe z szeregowania motywów i fraz opartych na zasadach kontrastu.

Temat [chorus] jest to jednostka formalna w jazzie, składająca się z reguły z 12 [blues], lub 32 taktów [standard jazzowy]. Stanowi podstawę do późniejszych części improwizowanych, występujących zaraz po ekspozycji tematu głównego (pierwszego chorusu utworu).

Literatura:

1. Wojciech Kazimierz Olszewski, „Podstawy harmonii we współczesnej muzyce jazzowej i rozrywkowej”, PWM 2022 r.

2. Dariusz Terefenko, „Teoria jazzu od podstaw do poziomu zaawansowanego”, PWM 2023 r.

3. Warsztaty Muzyczne Europejskiej Akademii Jazzu (cyklu programów zrealizowanych w roku 2021 dla TV Jazz. (Janusz Szrom-voc, prowadzenie, Wojciech Olszewski-p, Zbigniew Wrombel-b, Józef Eliasz-dr)

4. Janusz Szrom, „Księga Polskich Standardów”. Cykl felietonów realizowanych od roku 2017 dla Jazz Forum, opisujących oraz analizujących najpiękniejsze polskie standardy jazzowe.

5. Joachim Ernst Berendt, „Od raga do rocka. Wszystko o jazzie”, PWM 1979 r.

6. Jacek Niedziela, "Historia jazzu-Sto wykładów", dobrewydawnictwo.pl 2009

Efekty uczenia się:

Uczeń potrafi:

- użyć posiadaną wiedzę do opisu i analizy budowy formalnej dzieła muzycznego

- analizować utwory muzyczne i określać ich cechy

- wyjaśniać pojęcia: budowa formalna, prozodia

- przedstawiać sposoby porządkowania materiału dźwiękowego (tonacja, metrum, tempo, rytm [puls], aranżacja)

- przedstawiać elementarne współczynniki formy (np. motyw, fraza, zdanie muzyczne, temat, chorus)

- rozróżniać fakturę w analizowanych utworach (wokalną, instrumentalną, wokalno instrumentalną)

- interpretować wnioski i uzasadnia własne stanowisko

Słownik pojęć

Harmonika - to element muzyczny, który porządkuje współbrzmienie dźwięków w utworze

Melika - uporządkowanie dźwięków pod względem wysokości

Melodyka - uporządkowanie dźwięków pod względem wysokości i czasu trwania

Modulacja - przejście z jednej tonacji do drugiej

Motyw (riff) - najmniejszy element formy muzycznej

Fraza - struktura większa od motywu

Zdanie muzyczne - konstrukcja jeszcze bardziej rozwiniętą niż fraza.

Progresja II – V – I - podstawowa kadencja w muzyce jazzowej (występująca jednak również w harmonii rozrywkowej i klasycznej) stosująca akordy oparte kolejno o drugi, piąty i pierwszy stopień skali.

Rytm - element dzieła muzycznego regulujący przebieg dźwięków w czasie

Metody i kryteria oceniania:

Panel dyskusyjny otwierany podczas zajęć oraz podsumowujący kolejne omawiane zagadnienia (epoki oraz style).

Zajęcia w cyklu "semestr zimowy 2023/24" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-01-19
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
WA ćwiczenia, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: (brak danych)
Prowadzący grup: Dariusz Janus
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - zaliczenie
WA ćwiczenia - zaliczenie

Zajęcia w cyklu "semestr zimowy 2024/25" (zakończony)

Okres: 2024-10-01 - 2025-01-19
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
WA ćwiczenia, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Janusz Szrom
Prowadzący grup: Janusz Szrom
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - zaliczenie
WA ćwiczenia - zaliczenie
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Akademia Teatralna w Warszawie.
kontakt deklaracja dostępności mapa serwisu USOSweb 7.1.0.0-7 (2024-10-21)