Teatr po 1945 r. / Polska 2

Cele przedmiotu

Zrozumienie funkcjonowania teatru polskiego w specyficznej sytuacji politycznej Polski Ludowej oraz w pierwszej dekadzie po 1989 roku; poznanie najważniejszych twórców i zjawisk artystycznych; spojrzenie na dziedzictwo powojennego teatru polskiego z perspektywy ciągłości i zmiany.

Zajęcia stanowią ostatnie ogniwo kursowej historii teatru polskiego i obejmują lata 1945-2000. Ze względu na specyfikę epoki, ich zadaniem jest szczególne uwypuklenie kontekstu politycznego, w którym funkcjonowało życie teatralne Polski Ludowej, a także omówienie przemian, jakie rozpoczęły się wraz z odzyskaniem pełnej niepodległości. Pierwszy semestr obejmuje wybrane epizody, gdy relacje teatr-polityka odznaczały się szczególną intensywnością; w semestrze drugim zajęcia skupiają na najważniejszych twórcach. W zależności od potrzeb, raz przeważa ujęcie problemowe, a raz chronologiczne.

Zakres poszczególnych tematów:

1. Życie teatralne pod okupacją niemiecką i radziecką w czasie II Wojny Światowej. Problematyka bojkotu i tzw. kolaboracji

2. Bojkot i „kolaboracja” podczas stanu wojennego. Postawy aktorów: Halina Mikołajska, Tadeusz Łomnicki

3. Okres „łagodnej rewolucji”. Powojenne losy wielkich artystów: Schiller, Wierciński, Horzyca, Gall i in. na tle przemian politycznych.

4. „Zmiana warty”: Teatr Nowy Dejmka i doktryna realizmu socjalistycznego.

5. Okres Odwilży: powrót repertuaru romantycznego; przedstawienia rozrachunkowe; nowe zjawiska w dramaturgii i teatrze.

6. Pierwsze lata „małej stabilizacji”. Mrożek, Różewicz.

7. Teatr Narodowy Dejmka – idea i realizacja. „Dziady”: tło polityczne – przebieg „afery” – konsekwencje.

8. Dalsze losy Teatru Narodowego: Hanuszkiewicz; Krasowscy; Grzegorzewski

Portrety wybranych twórców:

9. Axer i T. Współczesny

10. Zygmunt Hübner

11. Legenda Starego Teatru: Konrad Swinarski, Jerzy Jarocki, Andrzej Wajda

15. Jerzy Grotowski

16. Tadeusz Kantor

17. Krystian Lupa

19. Po roku 1989: „Młodsi zdolniejsi”

Podstawowa:

• Stanisław Marczak-Oborski, Teatr polski w latach 1918-1965. Teatry dramatyczne, Warszawa 1985 (część II i III).

• Marta Fik, Trzydzieści pięć sezonów. Teatry dramatyczne w Polsce w latach 1944-1979, Warszawa 1981.

• Joanna Godlewska, Najnowsza historia teatru polskiego, Wrocław 2001 (wyd. II poprawione).

• 20-lecie. Teatr polski po 1989 roku, Kraków 2010.

• Wojciech Dudzik, Świadomość teatru. Polska myśl teatralna drugiej połowy XX wieku, Warszawa 2007.

• Małgorzata Szejnert, Sława i infamia. Rozmowa z Bohdanem Korzeniewskim, Londyn 1988 lub wydanie krajowe.

Utwory sceniczne

• Gombrowicz, Ślub; Operetka

• Szaniawski, Dwa teatry

• Kruczkowski, Niemcy

• Mrożek, Na pełnym morzu; Tango; Emigranci; Pieszo; Portret

• Różewicz, Kartoteka; Akt przerywany; Stara kobieta wysiaduje; Do piachu; Pułapka

• Iredyński, Żegnaj Judaszu; Ołtarz wzniesiony sobie

• Herbert, Drugi pokój; Lalek

• Grochowiak, Chłopcy

• Bryll, Rzecz listopadowa

• Kajzar, Paternoster

• Głowacki, Antygona w Nowym Jorku

• Słobodzianek, Prorok Ilja

Uzupełniająca:

Józef Kelera, Panorama dramatu, Wrocław 1989.

Antologia dramatu polskiego 1945-2005, tom 1-2,wybór i opracowanie Jan Kłossowicz, Warszawa 2007

Trans/formacja. Dramat polski po 1989 roku. Antologia I, Warszawa 2013

Grzegorz Niziołek, Polski teatr zagłady, Warszawa 2014

Zenobiusz Strzelecki, Współczesna scenografia polska, Warszawa 1983

Wiedza

student po zakończeniu kursu powinien:

EM 1 Sytuować najważniejsze fakty z życia teatralnego w kontekście historii politycznej i interpretować ich wzajemne relacje [K_W11]

EM 2 Scharakteryzować działalność głównych teatrów i związanych z nimi twórców [K_W05]

EM 3 Omówić najważniejsze dramaty [K_W09]

Umiejętności

student po zakończeniu kursu powinien:

EM 4 Sformułować i przedstawić – ustnie lub pisemnie – wybrane zagadnienie z najnowszej historii teatru polskiego [K_U03]

EM 5 Dokonać analizy dzieła teatralnego lub tekstu scenicznego w kontekście historyczno-kulturowym [K_U05] [K_U06]

Kompetencje personalne i społeczne

student po zakończeniu kursu powinien:

EM 7 Łączyć wiedzę o artystycznej stronie teatru ze świadomością jego funkcjonowania w kontekście politycznym i społecznym [K_K03]

EM 8 Uczestniczyć w dyskusji o tradycji i aktualnych problemach teatru polskiego [K_K06]

Aktywność w dyskusji 25%, egzamin 75 %

Dopuszczalne są 2 nieusprawiedliwione nieobecności na zajęciach.

Zaliczenie przedmiotu dokonuje się na podstawie ustnego egzaminu po II semestrze zajęć