Teorie współczesnego teatru i strategie dramaturgiczne XXw.

Celem zajęć jest zdobycie przez studentów/tki podstawowej wiedzy na temat najnowszych nurtów i strategii artystycznych w sztukach performatywnych w Polsce i na świecie oraz ich społecznych i kulturowych uwarunkowań; a także zdobycie podstawowych umiejętności analizy i interpretacji dzieła teatralnego.

Przedmiotem zajęć będą strategie i koncepcje teatralne, uformowane w XX wieku, a także nowe nurty charakterystyczne dla pierwszych dwóch dekad XXI wieku. Wychodząc od wybranych przedstawień, będziemy przyglądać się, jak ich twórcy i twórczynie poszukują właściwego dla swoich celów języka scenicznego i jak wpisują go w kontekst historyczny, kulturowy i społeczny. Sięgając do przeszłości teatru, będziemy szukać kontynuacji najważniejszych nurtów artystycznych XX wieku w dzisiejszych sztukach performatywnych.

W programie zajęć:

I. Przegląd najważniejszych nurtów teatralnych XX wieku i ich kontynuacji:

– koncepcja nadmarionety Craiga a teatr śmierci Tadeusza Kantora;

– teatr polityczny Piscatora a współczesny teatr polityczny (Christoph Schlingensief, Oliver Frljić, Rodrigo Garcia) i teatr faktów (Milo Rau)

– biomechanika Meyerholda a współczesny teatr ruchu;

– realizm Antoine'a i teatr nowego realizmu Kornéla Mundruczó;

– teatr okrucieństwa Artauda a teatr brutalistów in-yer-face: Sarah Kane, Mark Ravenhill;

– odnowienie dawnych konwencji teatralnych: Giorgio Strehler i Dario Fo, wędrowny teatr Ondreja Spišáka;

– teatr źródeł Grotowskiego i jego współcześni kontynuatorzy: Pieśń Kozła, ZAR.

II. Nowe kierunki w teatrze XXI wieku:

– teatr postdramatyczny (René Pollesch, Gob Squad)

– autoteatr i autofikcja – autobiografie w teatrze (Wojtek Ziemilski "Mała narracja", Anna Karasińska "Ewelina płacze")

– verbatim i teatr non-fiction (Teatr.doc, Milo Rau, Gregory Burke)

– teatr "ekspertów życia" – nie-aktorzy na scenie (Rimini Protokoll)

– teatr immersyjny (Punch Drunk „Sleep No More”, Marcin Wierzchowski "Sekretne życie Friedmanów")

– transgresja w teatrze (Vegard Vinge i Ida Müller, Markus Öhrn)

– teatr nowych mediów –VR na scenie (Krzysztof Garbaczewski)

– teatr włączający (Teatr 21 Justyny Sobczyk)

– performans społeczny (Grupa Voina, Pussy Riot, Yes Men Group)

W ramach zajęć studenci/tki przygotują wystąpienie dotyczące jednej z omawianych teorii/strategii (w formie wykładu performatywnego, manifestu, performansu, akcji lub innej formy). Nie jest dozwolone wykorzystywanie w pracy zaliczeniowej tekstów generowanych przez AI.

Zajęcia odbywać się będą w trybie stacjonarnym lub online, tryb hybrydowy nie jest możliwy. Dozwolone są dwie nieusprawiedliwione nieobecności, po przekroczeniu limitu student/studentka będzie zobowiązany/a do napisania dodatkowej pracy pisemnej na wybrany przez prowadzącego temat.

Teorie i strategie wieku XX

Edward Gordon Craig, O sztuce teatru, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1985

Wsiewołod Meyerhold, Przed rewolucją, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1988

Antonin Artaud, Teatr i jego sobowtór, Czuły Barbarzyńca, Warszawa 2010

Erwin Piscator, Teatr polityczny, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1983

Bertolt Brecht, Wartość mosiądzu, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1975

Giorgio Strehler, O teatr dla ludzi, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1982

Peter Brook, Pusta przestrzeń, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1981

Jerzy Grotowski, Ku teatrowi ubogiemu, Instytut Grotowskiego, Wrocław 2007

Tadeusz Kantor, Wielopole, Wielopole, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1984

Teorie i strategie wieku XXI

Paweł Mościcki, Polityka teatru. Eseje o sztuce angażującej, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2008

Christoph Schlingensief, Sztuka bez granic, MaltaFundacja, Korporacja Ha!Art, Poznań - Kraków 2011

Piknik Golgota Polska. Sztuka - religia - demokracja, pod red. Agaty Adamieckiej-Sitek i Iwony Kurz, Wydawnictwo Krytyki Politycznej 2015

Graham Saunders, Kochaj mnie lub zabij. Sarah Kane i teatr skrajności, Nowy Teatr, Korporacja Ha!Art, Warszawa, Kraków 2010

Aleks Sierz, In-Yer-Face Theatre. British Drama Today, Faber and Faber, London 2000

Miriam Dreysse, Florian Malzacher, Rimini Protokoll. Na tropie codzienności, MaltaFundacja, Korporacja Ha!Art, Wrocław 2007

Hans-Thies Lehmann, Teatr postdramatyczny, Wydawnictwo: Księgarnia Akademicka, Warszawa 2009

Wiedza

Po zakończeniu kursu student powinien:

– znać i rozumieć podstawowe nurty i tendencje w historii teatru polskiego i europejskiego w wieku XIX i XX oraz mieć orientację w poświęconym im piśmiennictwie;R_W4

– orientować się w dokonaniach wybranych wybitnych artystów teatru; R_W5

– być świadomy zależności między teoretycznymi i praktycznymi elementami studiów.R_W14

Umiejętności

Po zakończeniu kursu student powinien:

– rozumieć istotę konstrukcji tekstu scenariusza i potrafić samodzielnie ocenić tekst literacki i możliwości jego adaptacji na potrzeby teatru;R_U2

– mieć umiejętność myślenia o scenariuszu w sposób umożliwiający mu twórcze odejście od zapisanego tekstu;R_U13

– umieć swobodnie wypowiadać się o rozmaitych formach i typach inscenizacji i poddawać je analizie.R_U14

Kompetencje personalne i społeczne

Po zakończeniu kursu student powinien:

– być zdolny otwartego i twórczego odbierania dzieł teatralnych;R_K2

– potrafić sformułować konstruktywną krytykę w stosunku do działań i realizacji innych osób;R_K4

– być zdolny do podjęcia refleksji na temat społecznych i kulturowych uwarunkowań własnej profesji. R_K5

Zaliczenie w formie wykładu performatywnego, manifestu lub innej.

(brak)