Akademia Teatralna w Warszawie - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Dramaturgia teatru lalek II

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: WSL/RTL/DTL2-Z
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Dramaturgia teatru lalek II
Jednostka: Kierunek RTL rok III
Grupy: Przedmioty ogólnoakademickie RTL
Przedmioty WSL/RTL rok III sem V
Punkty ECTS i inne: 2.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: Polski
Skrócony opis:

Przegląd najważniejszych zjawisk w dziejach polskiego i obcego dramatu lalkowego – w perspektywie historycznej i współczesnej, z podkreśleniem roli reżysera i z jego punktu widzenia. Analiza i interpretacja wybranych dramatów z użyciem różnorodnych metodologii badawczych i z uwzględnieniem najnowszych kierunków w dramatologii. Próba odpowiedzi na pytania: co jest, a co może stanowić repertuar współczesnego teatru lalek oraz czy jakiekolwiek względy ten repertuar ograniczają? W jaką stronę idą poszukiwania współczesnych dramatopisarzy i co mają wspólnego z teatrem lalek? Jak czytać klasykę dramatu i jak ją przetwarzać? A wszystko na przykładzie wybranych dramatów, z których każdy bądź był przez autora dedykowany lalkom, bądź był wystawiany w teatrze lalek, bądź zachęca (z różnych względów) do podjęcia podobnej próby.

Kontynuacja zajęć z II roku, rozszerzenie wiedzy i umiejętności zdobytych w poprzednich semestrach.

Część zajęć może być przeprowadzona online lub zdalnie.

Pełny opis:

Analiza dramatologiczna zarówno polskiej klasyki, jak i utworów pisarzy współczesnych, ze szczególnym uwzględnieniem nowości atrakcyjnych dla teatru lalek.

Analizowanie i interpretowanie dawnej i nowej dramaturgii z reżyserskiego punktu widzenia ma nie tylko przynieść studentom orientację w dawnej i współczesnej literaturze, ale uczulić ich na lalkarską perspektywę. Uczymy się, jak czytać utwory dramatyczne, by wydobyć z nich potencjał lalkowy i przekładać język literatury na język animacji.

Analizowane będą wybrane utwory takich autorów, jak: Maria Wojtyszko, Elżbieta Chowaniec, Malina Prześluga, Michał Walczak, Lidia Amejko, Magda Fertacz, Katarzyna Matwiejczuk, Artur Pałyga, Antoni Winch, Tomasz Talerzak, Tomasz Kaczorowski, Mateusz Pakuła, Pierre Gripari, Donald Bisset, Tadeusz Słobodzianek, Magdalena Mrozińska, i inni autorzy, polscy i obcy.

W przypadku pracy zdalnej, dobór tekstów będzie wyznaczany przez ich dostępność online.

Literatura:

Podstawowa literatura przedmiotu będzie podawana na bieżąco, z pierwszeństwem pozycji najnowszych. W przypadku pracy zdalnej, dobór tekstów będzie wyznaczany przez ich dostępność online.

Lektury towarzyszące (układ alfabetyczny):

Borowski Mateusz, Sugiera Małgorzata, "Sztuczne natury. Performance technonauki i sztuki", Kraków 2016, s. 9-30 oraz 479-496

"Dramat w tekście, tekst w dramacie", pod red. Artura Grabowskiego i Jacka Kopcińskiego, Warszawa 2014

"Elementy dramatu. Analizy diagnostyczne", red. Mateusz Borowski, Małgorzata Sugiera, Kraków 2009, Księgarnia Akademicka (zwłaszcza artykuły: Dariusz Kosiński, "Zagadnienie dramatu", s. 41-58; Ewa Bal, "Dramatyczność, sceniczność i teatralność dramatu", s. 59-76)

Karasińska Marta, "Dziecko w świecie post-teatru", [w:] "Sztuka dla dziecka jako forma komunikacji społecznej", praca zbiorowa pod redakcją Grzegorza Leszczyńskiego, t. 1, Poznań 2009, Centrum Sztuki Dziecka w Poznaniu

Kostecka Weronika, "Baśń postmodernistyczna: przeobrażenia gatunku. Intertekstualne gry z tradycją literacką", Warszawa 2014, Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich [zwłaszcza "Wstęp", czyli s. 9-20]

Leszczyński Grzegorz, "Baśń: rytuał przejścia (rite de passage)", [w:] "Kulturowe konteksty baśni", pod red. Grzegorza Leszczyńskiego, t. II: "W poszukiwaniu straconego królestwa", Poznań 2006, Centrum Sztuki Dziecka w Poznaniu, s. 41-68

Leszczyński Grzegorz, "Trickster artysta. Ponowoczesne gry archetypowe", [w:] "Sztuka dla dziecka. Tradycja we współczesności", Poznań 2011, Centrum Sztuki Dziecka w Poznaniu

Mieczkowska Sylwia, "Object – Oriented Ontology i kapitał performatywny, czyli nowe spojrzenie na przedmioty w działaniu", „Didaskalia” nr 160, grudzień 2020: Wersja cyfrowa:

https://didaskalia.pl/pl/artykul/object-oriented-ontology-i-kapital-perfomatywny-czyli-nowe-spojrzenie-na-przedmioty-w-

Miłobędzka Krystyna, "W widnokręgu Odmieńca. Teatr, dziecko, kosmogonia", Wrocław 2008, Wydawnictwo Biuro Literackie

„Nowe Sztuki dla Dzieci i Młodzieży”, Poznań, Centrum Sztuki Dziecka

"Performatyka. Terytoria", pod red. Ewy Bal i Dariusza Kosińskiego, Kraków 2017

Popczyk-Szczęsna Beata, "Tekst jako bohater w kulturze uczestnictwa. Szkice o polskiej dramaturgii teatralnej", Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”, Katowice 2019

Puzyna-Chojka Joanna, "Sztuka czytania (dramatu współczesnego)", https://teatralny.pl/recenzje/sztuka-czytania-dramatu-wspolczesnego,182.html

Świerkosz Monika, "Performatywna moc czytania literatury. Baśnie, lęk i magiczne zaklęcia", [w:] "Sztuka dla dziecka jako forma komunikacji społecznej", t. I pod red. Grzegorza Leszczyńskiego, Poznań 2009, Centrum Sztuki Dziecka w Poznaniu, s. 213-223

„Teatr Lalek”, kwartalnik, POLUNIMA

Waszkiel Halina, "Dramaty nie tylko dla ludzi", [w:] "Dramat made (in) Poland. Współczesny dramat polski we współczesnej polskiej rzeczywistości", red. Wojciech Baluch, Kraków 2009, Księgarnia Akademicka, s. 225-233

Waszkiel Halina, "Dramaturgia polskiego teatru lalek", Warszawa 2013

Waszkiel Halina, "Lalkarz – performer", [w:] "Performans, performatywność, performer. Próby definicji i analizy krytyczne", pod red. Ewy Bal i Wandy Świątkowskiej, Kraków 2013, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, s. 347-355

Waszkiel Halina, "Lalki wobec końca antropocenu", [w:] LALKA NOVA: nowe znaczenia lalki w teatrze i sztukach performatywnych”, Wydział Lalkarski wrocławskiej Filii Akademii Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie, Wrocław 2022

Waszkiel Halina, "Pisanie teatru lalek", [w:] Jan Wilkowski, "Spowiedź w drewnie. Dramaty", Warszawa 2020, s. 7-40.

Wiśniewska Marzenna, "Archipelag indywidualności. Solowe teatry performerów współdziałających z materią", Toruń 2022 [gł. Wstęp, s. 7-19]

Strony internetowe: www.nowesztuki.pl, www.e-teatr.pl, strony internetowe polskich teatrów lalek

Efekty uczenia się:

W zakresie wiedzy:

Absolwent zna i rozumie repertuar związany ze specjalnością studiów (R_W02, P7U_W, P7S_WG, P7S_WG).

Absolwent zna i rozumie fundamentalne dylematy współczesnej cywilizacji oraz dysponuje poszerzoną wiedzą, która pozwoli mu na zbudowanie kontekstu historycznego i kulturowego w dziele teatralnym (R_W04, P7U_W, P7S_WK, P7S_WG).

Absolwent zna i rozumie w pogłębionym stopniu cechy reżysera teatru lalek jako twórcy kultury i podmiotu konstytuującego struktury społeczne oraz zasady ich funkcjonowania (R_W05, P7U_W, P7S_WG).

Absolwent zna i rozumie wzajemne relacje między teoretycznymi i praktycznymi aspektami studiów, a także wykorzystuje tę wiedzę do dalszego

rozwoju artystycznego (R_W11, P7U_W, P7S_WG).

W zakresie umiejętności:

Absolwent potrafi dysponować wiedzą i umiejętnościami potrzebnymi do kreowania koncepcji artystycznych; prezentować wysoko rozwiniętą osobowość

twórczą umożliwiającą ich tworzenie i realizację (R_U01, P7U_U, P7S_UW).

Absolwent potrafi zrozumieć istotę konstrukcji tekstu scenariusza, samodzielnie ocenić tekst literacki i możliwości jego wykorzystania w procesie

budowania dzieła teatralnego z użyciem środków teatru lalek (R_U02, P7U_U, P7S_UW).

Absolwent potrafi tworzyć ustne i pisemne wypowiedzi z zakresu sztuk teatralnych w oparciu o zdobytą wiedzę teoretyczną (R_U12, P7U_U

P7S_UK).

W zakresie kompetencji społecznych:

Absolwent jest gotów do wykorzystania nabytej wiedzy w celu formułowania sądów i rozwiązywania problemów poznawczych praktycznych; jest gotów do krytycznej oceny odbieranych treści (R_K01, P7U_K, P7S_KK).

Metody i kryteria oceniania:

W semestrze zimowym: aktywny udział w zajęciach oraz wykonanie pracy zaliczeniowej pisemnej; zaliczenie z oceną.

W semestrze letnim: aktywny udział w zajęciach; egzamin ustny.

Zajęcia w cyklu "semestr zimowy 2023/24" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-01-19
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
WSL - dydaktyka, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: (brak danych)
Prowadzący grup: Karolina Dąbrowska, Halina Waszkiel
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - zaliczenie na ocenę
WSL - dydaktyka - zaliczenie na ocenę
Skrócony opis:

Analiza dramatologiczna zarówno polskiej klasyki, jak i utworów pisarzy współczesnych, ze szczególnym uwzględnieniem nowości atrakcyjnych dla teatru lalek.

Analizowanie i interpretowanie dawnej i nowej dramaturgii z reżyserskiego punktu widzenia ma nie tylko przynieść studentom orientację w dawnej i współczesnej literaturze, ale uczulić ich na lalkarską perspektywę. Uczymy się, jak czytać utwory dramatyczne, by wydobyć z nich potencjał lalkowy i przekładać język literatury na język animacji.

Analizowane będą utwory następujących autorów: Maria Wojtyszko, Małgorzata Sikorska-Miszczuk, Elżbieta Chowaniec, Malina Prześluga, Michał Walczak, Artur Pałyga, Antoni Winch, Agata M. Skrzypek, Tomasz Talerzak, Tomasz Kaczorowski, Mateusz Pakuła, Pierre Gripari, Donald Bisset, Tadeusz Słobodzianek, Magdalena Mrozińska, Lidia Amejko i inni.

W przypadku pracy zdalnej, dobór tekstów będzie wyznaczany przez ich dostępność online.

Pełny opis:

Program na oba semestry:

I. Literatura podstawowa: sztuki teatralne i teksty towarzyszące

1. Jan Wilkowski, "My i krasnoludki"

[w:] Jan Wilkowski, "Spowiedź w drewnie. Dramaty", wybór i oprac. Halina Waszkiel, oprac. tekstów Grzegorz Kowalski, seria: "Dramat polski. Reaktywacja", pod red. Artura Grabowskiego i Jacka Kopcińskiego, tom 12, Warszawa 2020

2. Jan Wilkowski, "Kukły i ludzie"

[w:] Jan Wilkowski, "Spowiedź w drewnie. Dramaty", jak wyżej

3. Jana Wilkowskiego pisanie dla teatru lalek

Lit.: Halina Waszkiel, "Pisanie teatru lalek", [w:] Jan Wilkowski, "Spowiedź w drewnie. Dramaty", jak wyżej

4. Donald Bisset, "Rzeka słów" (wersja elektroniczna)

5. Giacomo Ravicchio, "Dzikuska" oraz "Anima"

„Nowe Sztuki dla Dzieci i Młodzieży” nr 46, Poznań 2019

6. Carsten Brandau, "Trójka na głowie"

„Nowe Sztuki dla Dzieci i Młodzieży” nr 50, Poznań 2022

7. Maria Wojtyszko, "Kwiat paproci"

„Dialog” 2019, nr 7-8

Lit.: ● "Coś Wyspiańskiemu dać. Rozmowa z Marią Wojtyszko", tamże

● Andrzej Lis, Marianna Lis, "Historie Marii Wojtyszko", tamże

8. Elżbieta Chowaniec, "Dama z łasiczką"

„Dialog” 2018, nr 3

Lit.: "Zabrać głos jako zwierzę", rozmowa z Elżbietą Chowaniec, tamże

9. Michał Walczak, "Podróż do wnętrza pokoju"

[w:] Michał Walczak, "Podróż do wnętrza pokoju", t. I, Kraków 2009

Lit.: Dariusz Kosiński, "Rozpadlina", [w:] Michał Walczak, "Podróż do wnętrza pokoju", t. I, Kraków 2009

10. Magda Fertacz, "Tysiąc nocy i jedna. Szeherezada 1979"

„Dialog” 2022, nr 2

Lit.: ● "Na walizkach. Rozmowa z Magdą Fertacz", tamże

● Piotr Dobrowolski, "Czarny Piątek / Czarny Poniedziałek", tamże

11. Malina Prześluga, "Garnitur prezydenta"

[w:] Malina Prześluga, "To mogło być śmieszne, ale nie było (osiem dramatów)", Warszawa 2022

Lit.: Jacek Sieradzki, "Maliny Prześlugi teatr do przeczytania", tamże

12. Tomasz Talerzak, "Efekt motyla…" (wersja elektroniczna)

13. Lidia Amejko, "Dwadrzewko" i "Farrago"

[w:] Lidia Amejko, "Farrago. Dramaty", wybór i wstęp Jacek Kopciński, Warszawa 2020

14. Tomasz Kaczorowski, "Antygona: jestem na NIE"

[w:] Tomasz Kaczorowski, "Sześć opowieści o tym, jak godnie przeżyć życie", Warszawa 2021

15. Artur Pałyga, "W środku słońca gromadzi się popiół"

„Dialog” 2014, nr 1

Lit.: ● Halina Waszkiel, "Zimne słońce", „Teatr” 2015, nr 3

● Jacek Kopciński, "Dziwny przystanek. 'W środku słońca gromadzi się popiół' Artura Pałygi", [w:] idem, "Wybudzanie. Dramat polski / Interpretacje", Warszawa 2018, s. 75-98

16. Mariusz Gołosz, "Jak umierają słonie duże i ciężkie?"

„Nowe Sztuki dla Dzieci i Młodzieży” nr 49, Poznań 2022

17. Mariusz Gołosz, "Pieśni piekarzy polskich"

„Dialog” 2022 nr 9

Lit.: ● "Fajnie jest się wyspać", rozmowa z Mariuszem Gołoszem, tamże

● Anna Zawadzka, "Praca fizyczna zabija", tamże

18-23. Dramaturgia najnowsza

II. Literatura podstawowa: wybrane teksty z zakresu współczesnej dramatologii, ze szczególnym uwzględnieniem zagadnienia „Współczesna dramaturgia a praca reżysera-lalkarza”

24. "Elementy dramatu. Analizy diagnostyczne", red. Mateusz Borowski, Małgorzata Sugiera, Kraków 2009, Księgarnia Akademicka (zwłaszcza artykuły: Dariusz Kosiński, "Zagadnienie dramatu", s. 41-58; Ewa Bal, "Dramatyczność, sceniczność i teatralność dramatu", s. 59-76)

25. Joanna Puzyna-Chojka, "Sztuka czytania (dramatu współczesnego)", https://teatralny.pl/recenzje/sztuka-czytania-dramatu-wspolczesnego,182.html

26. Halina Waszkiel, "Lalkarz – performer", [w:] "Performans, performatywność, performer. Próby definicji I analizy krytyczne", pod red. Ewy Bal i Wandy Świątkowskiej, Kraków 2013, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, s. 347-355

27. Monika Świerkosz, "Performatywna moc czytania literatury. Baśnie, lęk i magiczne zaklęcia", [w:] "Sztuka dla dziecka jako forma komunikacji społecznej", t. I pod red. Grzegorza Leszczyńskiego, Poznań 2009, Centrum Sztuki Dziecka w Poznaniu, s. 213-223

28. Marta Karasińska, "Dziecko w świecie post-teatru", [w:] "Sztuka dla dziecka jako forma komunikacji społecznej", praca zbiorowa pod redakcją Grzegorza Leszczyńskiego, t. 1, Poznań 2009, Centrum Sztuki Dziecka w Poznaniu

29. Grzegorz Leszczyński, "Trickster artysta. Ponowoczesne gry archetypowe", [w:] "Sztuka dla dziecka. Tradycja we współczesności", Poznań 2011, Centrum Sztuki Dziecka w Poznaniu

30. Halina Waszkiel, "Lalki wobec końca antropocenu", [w:] "Impulsy. Mapowanie nowego teatru lalek", pod red. Mirosława Kocura, Akademia Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie Filia we Wrocławiu, Wrocław 2022, s. 74-95. Link: https://halinawaszkiel.pl/2023/03/26/lalki-wobec-konca-antropocenu/

Literatura:

Podstawowa literatura przedmiotu będzie podawana na bieżąco, z pierwszeństwem pozycji najnowszych. W przypadku pracy zdalnej, dobór tekstów będzie wyznaczany przez ich dostępność online.

Lektury towarzyszące (układ alfabetyczny):

Borowski Mateusz, Sugiera Małgorzata, "Sztuczne natury. Performance technonauki i sztuki", Kraków 2016, s. 9-30 oraz 479-496

"Dramat w tekście, tekst w dramacie", pod red. Artura Grabowskiego i Jacka Kopcińskiego, Warszawa 2014

Kostecka Weronika, "Baśń postmodernistyczna: przeobrażenia gatunku. Intertekstualne gry z tradycją literacką", Warszawa 2014, Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich [zwłaszcza Wstęp, czyli s. 9-20]

Leszczyński Grzegorz, "Baśń: rytuał przejścia (rite de passage)", [w:] "Kulturowe konteksty baśni", pod red. Grzegorza Leszczyńskiego, t. II: "W poszukiwaniu straconego królestwa", Poznań 2006, Centrum Sztuki Dziecka w Poznaniu, s. 41-68

Mieczkowska Sylwia, "Object-Oriented Ontology i kapitał performatywny, czyli nowe spojrzenie na przedmioty w działaniu", „Didaskalia” nr 160, grudzień 2020: Wersja cyfrowa:

https://didaskalia.pl/pl/artykul/object-oriented-ontology-i-kapital-perfomatywny-czyli-nowe-spojrzenie-na-przedmioty-w-

Miłobędzka Krystyna, "W widnokręgu Odmieńca. Teatr, dziecko, kosmogonia", Wrocław 2008, Wydawnictwo Biuro Literackie

„Nowe Sztuki dla Dzieci i Młodzieży”, Poznań, Centrum Sztuki Dziecka

"Performatyka. Terytoria", pod red. Ewy Bal i Dariusza Kosińskiego, Kraków 2017

Popczyk-Szczęsna Beata, "Tekst jako bohater w kulturze uczestnictwa. Szkice o polskiej dramaturgii teatralnej", Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”, Katowice 2019

Waszkiel Halina, "Dramaty nie tylko dla ludzi", [w:] "Dramat made (in) Poland. Współczesny dramat polski we współczesnej polskiej rzeczywistości", red. Wojciech Baluch, Kraków 2009, Księgarnia Akademicka, s. 225-233

Waszkiel Halina, "Dramaturgia polskiego teatru lalek", Warszawa 2013

Wiśniewska Marzenna, "Archipelag indywidualności. Solowe teatry performerów współdziałających z materią", Toruń 2022 [gł. Wstęp, s. 7-19]

Strony internetowe: www.nowesztuki.pl, www.e-teatr.pl, strony internetowe polskich teatrów lalek

Uwagi:

Zajęcia mogą być przeprowadzona online lub zdalnie.

Zajęcia w cyklu "semestr zimowy 2024/25" (zakończony)

Okres: 2024-10-01 - 2025-01-19
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
WSL - dydaktyka, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Karolina Dąbrowska
Prowadzący grup: Karolina Dąbrowska
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - zaliczenie na ocenę
WSL - dydaktyka - zaliczenie na ocenę
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Akademia Teatralna w Warszawie.
kontakt deklaracja dostępności mapa serwisu USOSweb 7.1.0.0-7 (2024-10-21)