Filozoficzne wizje świata i człowieka

Celem zajęć jest zapoznanie studentów z podstawowymi kategoriami myślenia filozoficznego o świecie i człowieku, aby na tej podstawie ukazać ludzką potrzebę poszukiwania odpowiedzi na pytanie o sens istnienia świata i człowieka w świecie. Po zapoznaniu studentów z podstawowymi zagadnieniami filozoficznymi i ich przedyskutowaniu (w semestrze I) będą one analizowane (w semestrze II) na przykładach wybranych dzieł literackich, głównie dramatycznych. Dopełnieniem problematyki będzie analiza adekwatnego tematycznie utworu poetyckiego. Taka organizacja zajęć ma ukazać studentom, że filozoficzne treści obecne są w tekstach literackich, z którymi mieć będą do czynienia w trakcie swej pracy zawodowej. Z uwagi na konwersatoryjny tryb prowadzenia zajęć, mogą się one odbywać zarówno w trybie bezpośrednim, jak i zdalnym bez modyfikacji treści i metody.

Semestr I

Przeżywanie egzystencji a myślenie o świecie i człowieku:

1. Filozofia jako racjonalna refleksja nad światem i człowiekiem: (1) przedmiot filozofii; (2) geneza filozofii; (3) poszukiwanie sensu istnienia.

2. Problem istnienia świata: (1) metafizyczne wizje świata; (2) świat materii a świat ducha.

3. Problem istnienia Boga: (1) geneza religii; (2) dowody na istnienie Boga; (3) wiara a niewiara.

4. Problem istnienia zła w świecie i człowieku: (1) zło fizyczne a zło duchowe; (2) stanowiska w kwestii pochodzenia zła; (3) niesprawiedliwość; (4) ucieczka od cierpienia.

5. Problem poznania: (1) poznanie zmysłowe a poznanie rozumowe; (2) prawdziwość poznania; poznanie potoczne a poznanie naukowe.

6. Problem wartości: (1) istnienie wartości; (2) hierarchia wartości; (3) poznanie wartości.

7. Problem człowieka: (1) natura człowieka; (2) charakter człowieka; (3) wolność człowieka.

Semestr II

Problematyka filozoficzna w przestrzeni literackiej:

1. Rzeczywistość jako przestrzeń duchowa: analiza dialogu Platona „Uczta”. Dopełnienie poetyckie: Poświatowska, „Miłość” i „Pytanie w pustkę”.

2. Rzeczywistość jako przestrzeń Boga: analiza dramatu S. Wyspiańskiego „Klątwa”. Dopełnienie poetyckie: Leśmian, „Krzywda” i Tuwim, „Modlitwa”.

3. Rzeczywistość jako przestrzeń ludzkiego losu: analiza dramatu J. Szaniawskiego „Dwa teatry”. Dopełnienie poetyckie: Norwid, „Coś ty Atenom zrobił Sokratesie”.

4. Rzeczywistość jako przestrzeń zła: analiza powieści U. K. Le Guin „Czarnoksiężnik z archipelagu”. Dopełnienie poetyckie: Słowacki, [„Na drzewie zawisł wąż”].

5. Rzeczywistość jako przestrzeń emocjonalnych wyborów człowieka: analiza dramatu Szekspira „Makbet”. Dopełnienie poetyckie: Safona, „Do Afrodyty” i Pawlikowska-Jasnorzewska, „Róże dla Safony”.

Literaturę podstawową stanowią teksty wyszczególnione w opisie przedmiotu. Jako literatura uzupełniająca polecana jest książka wykładowcy przedmiotu: J. Kopania, "Boski sen o istnieniu świata", Trans Humana, Białystok, 2003. Jako podręcznik użyteczny w poszukiwaniu danych historycznych i pojęciowych zalecany jest: W. Tatarkiewicz, "Historia filozofii", Warszawa, szereg wydań.

W zakresie wiedzy (W):

K_W01 posiada znajomość kanonu literatury filozoficznej; poszerza indywidualnie zakres tej wiedzy P7S_WG,

K_W04 posiada wiedzę filozoficzną umożliwiającą mu działanie sceniczne ze świadomością kontekstu kulturowego i cywilizacyjnego P7S_WK,

K_W07 zna i rozumie podstawowe linie rozwojowe myśli filozoficznej oraz ma orientację w piśmiennictwie związanym z tym zagadnieniem P7S_WG,

W zakresie umiejętności (U)

K_U08 samodzielnie formułuje sądy krytyczne na podstawie zdobytej wiedzy filozoficznej z odniesieniem do własnych projektów twórczych P7S_UW, P7S_UU,

K_U09 tworzy rozbudowane wypowiedzi z zakresu sztuk teatralnych i filmowych z uwzględnieniem zdobytej wiedzy filozoficznej P7S_UK

W zakresie kompetencji społecznych (K) student:

K_K01 wykorzystuje zdobyte doświadczenie w jasnym formułowaniu sądów wobec partnerów scenicznych i współpracowników artystycznych P7S_KK

K_K07 Dorobek artystyczny buduje w oparciu o ogólnoludzkie normy moralne i etos zawodowy P7S_KR

K_K10 analizuje i wyciąga wnioski z aktów twórczych w aspekcie społecznym i moralnym P7S_KO, P7S_KR

1. Ocena aktywności w trakcie zajęć (udział w dyskusji),

2. ocena prezentacji zagadnienia filozoficznego obecnego we wskazanym utworze literackim,

3. Indywidualne kolokwium zaliczeniowe w wypadku ewentualnych wątpliwości co do oceny.

Przedmiot kończy się zaliczeniem za każdy semestr.

Reżyseria ; I i II semestr zaliczenie