Kantor

Fakultatywne zajęcia monograficzne poświęcone Tadeuszowi Kantorowi i jego fascynacji Wielką Awangardą.

Tadeusz Kantor był jednym z najwszechstronniejszych i najwybitniejszych artystów XX w., bardzo głęboko wnikającym w tradycję sztuki modernizmu, a zwłaszcza awangardy francuskiej, niemieckiej, rosyjskiej i polskiej. Świadectwa tego można odnaleźć w jego twórczości plastycznej i scenicznej, w tekstach teoretycznych i licznych wywiadach.

Celem fakultetu nie jest jednak wskazywanie jego inspiracji (do czego artysta odnosił się niechętnie), lecz odkrywanie przyczyn tych fascynacji. Tadeusz Kantor stanie się więc przewodnikiem po labiryncie Wielkiej Awangardy, ujawniając przy tym mniej znane oblicze własnej twórczości.

Zakres poszczególnych tematów:

1. Wprowadzenie do twórczości Tadeusza Kantora

2. Tadeusz Kantor bez ostrzeżenia: "Umarła klasa" i jego sylwetka twórcza

3. Gęby i miny - symbolistyczne podłoże Awangardy w Krakowie międzywojennym

4. Wielka Awangarda - repetytorium

5. "Byłem konstruktywistą"

6. Kabaret i Teatr Artystów Cricot

7. Dada i ready mades

8. Informel

9. "Nie lubimy ekspresjonizmu": "Niech sczezną artyści"

10. Gry z Witkacym

11. Początki happeningu i performans - zwrot performatywny w sztuce współczesnej

12. Aktor jako przedmiot

LEKTURY

Wybór tekstów teoretycznych i manifestów Tadeusza Kantora;

O Umarłej klasie, "Dialog" 1977, nr 2;

Mieczysław Porębski, Deska. Chciałbym aby kiedyś profesor Mieczysław Porębski napisał mały esej o tym biednym przedmiocie. T. Kantor. Świadectwa. Rozmowy. Komentarze, Murator, Warszawa 1997 [fragmenty];

Krzysztof Miklaszewski, Spotkania z Tadeuszem Kantorem (1972-1987), KAW, Kraków 1989 (fragment);

Paul Mann, Śmierć-teoria awangardy, przeł. I. Boruszkowska [w:] Teorie awangardy. Antologia tekstów, red. I. Boruszkowska, M. Kmiecik, J. Kornhauser, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2020 [fragment];

Susan Sontag, Happening – sztuka radykalnych zestawień [w:] tejże, Przeciw interpretacji i inne eseje, Karakter, Kraków 2012;

Andrzej Pronaszko, O teatr przyszłości. Autoreferat [w:] tegoż, Zapiski scenografa. Wspomnienia – artykuły – listy, oprac. J. Timoszewicz, WAiF, Warszawa 1976;

MATERIAŁY AUDIOWIZUALNE

Rejestracje spektakli Tadeusza Kantora:

- Umarła klasa, realizacja: Andrzej Wajda, TVP, 1976,

- Niech sczezną artyści, realizacja: Stanisław Zajączkowski, Telewizja Kraków 1986,

- Nigdy tu już nie powrócę, realizacja: Andrzej Sapija, TVP S.A. 1990

oraz fragmenty;

Fragmenty filmów dokumentalnych dotyczących Tadeusza Kantora i awangardy dwudziestolecia międzywojennego;

Somnambulicy, reż. Mieczysław Waśkowski, 1957..

LEKTURY UZUPEŁNIAJĄCE

Krzysztof Pleśniarowicz, Kantor, Wielka Litera, Warszawa 2018;

Ranato Paggioli, Teoria awangardy, przeł. Ł. Kraj [w:] Teorie awangardy. Antologia tekstów, red. I. Boruszkowska, M. Kmiecik, J. Kornhauser, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2020;

Jerzy Lau, Teatr Artystów „Cricot”, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1967;

Oscar Schlemmer, Eksperymentalna scena Bauhausu. Wybór pism, wstęp, przeł. i oprac, M. Leyko, Słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2010;

Myśl teatralna polskiej awangardy 1919-1939. Antologia, wybór i wstęp S. Marczak-Oborski, WAiF, Warszawa 1973;

Adam Kotula, Piotr Krakowski, Sztuka abstrakcyjna, WAiF, Warszawa 1973;

Zofia Baranowicz, Polska awangarda artystyczna 1918-1939, WAiF, Warszawa 1975;

John Willett, Ekspresjonizm, przeł. M. Kluk, WAiF, Warszawa 1976;

Urszula Czartoryska, Od pop-artu do sztuki konceptualnej, WAiF, Warszawa 1976;

Andrzej Turowski, W kręgu konstruktywizmu, WAiF, Warszawa 1979;

Hans Richter, Dadaizm. Sztuka i antysztuka, posł. W. Haftmann, przeł. J.S. Buras, WAiF, Warszawa 1983;

Tristan Tzara, Manifest dada 1918, "Rita Baum" 2009, nr 13;

Justyna Michalik, Idea bardzo konsekwentna. Happening i teatr happeningowy Tadeusza Kantora, Universitas, Kraków 2015.

Wiedza

po zakończeniu kursu osoba studiująca:

K_WOTM_W01 zna i rozumie w pogłębiony sposób fakty i zjawiska oraz teorie i metody dotyczące wiedzy o teatrze Tadeusza Kantora oraz złożone zależności między nim a dziedzinami takimi jak sztuki wizualne, dramat, film.

K_WOTM_W05 zna i rozumie kontekst historyczny i kulturowy teatru Kantora w kontekście dyscyplin humanistycznych i artystycznych oraz ich związki z różnymi obszarami życia współczesnego.

Umiejętności

po zakończeniu kursu osoba studiująca:

K_WOTM_U02 potrafi innowacyjnie wykorzystywać posiadaną wiedzę z zakresu wiedzy o teatrze w prowadzeniu badań naukowych oraz w pracy w instytucjach kultury i sektorze kreatywnym.

K_WOTM_U06 potrafi wykorzystać zdobytą wiedzę o teatrze, osadzoną w horyzoncie szeroko rozumianej humanistyki i działalności artystycznej, do własnego rozwoju zawodowego oraz kształcenia innych.

Kompetencje społeczne

po zakończeniu kursu osoba studiująca:

K_WOTM_K02 jest gotów do krytycznej oceny własnej wiedzy, posługiwania się nią w rozwiązywaniu problemów poznawczych i praktycznych oraz uznania autorytetu ekspertów w przypadku trudności z samodzielnym rozwiązaniem problemu.

K_WOTM_K05 jest gotów do samodzielnego integrowania zdobytej wiedzy oraz podejmowania nowych działań – także w sytuacji ich złożoności oraz przy ograniczonym dostępie do niezbędnych informacji

Dopuszczalne są 2 nieusprawiedliwione nieobecności na zajęciach.

Zaliczenie na podstawie pracy pisemnej; przy ocenie uwzględniana jest także indywidualna aktywność.