Postkolonializm w sztukach performatywnych

Walka o odzwierciedlenie różnorodności etniczno-kulturowej społeczeństw zachodnich określa od wielu lat działania poszczególnych twórców i twórczyń, licznych stowarzyszeń, organizacji i samych instytucji kultury takich krajów jak Francja czy Wielka Brytania. Walka ta odbywa się w polach polityki repertuarowej (wprowadzanych autorów/ek, treści dzieł) i obsadowej, zatrudnienia pracowników administracji, dostępności artystycznych szkół wyższych. Na zajęciach omówimy dzieła klasyków teorii postkolonialnej oraz twórczość wybranych autorów/ek, reżyserów/ek, choreografów/ek podejmujących temat kolonializmu, rasy i afropejskiej tożsamości. Oprócz spektakli teatralnych i tanecznych oraz dramatów przyjrzymy się powieściom, m.in. Alaina Mabanckou, Raharimanany i Mohameda Sarra.

Walka o odzwierciedlenie różnorodności etniczno-kulturowej społeczeństw zachodnich określa od wielu lat działania poszczególnych twórców i twórczyń, licznych stowarzyszeń, organizacji i samych instytucji kultury takich krajów jak Francja czy Wielka Brytania. Odbywa się w polach polityki repertuarowej (wprowadzanych autorów/ek, treści dzieł) i obsadowej, zatrudnienia pracowników administracji, dostępności artystycznych szkół wyższych. Na zajęciach omówimy dzieła klasyków teorii postkolonialnej oraz twórczość autorów/ek, reżyserów/ek, choreografów/ek podejmujących temat kolonializmu, w tym prace artystów/ek afropejskich, takich jak Nadia Beugre, Ana Pi, Dieudonne Niangouna. Oprócz spektakli teatralnych i tanecznych, dramatów przyjrzymy się powieściom, m.in. Alaina Mabanckou.

Główne tematy:

1 Wprowadzenie do postkolonializmu: kolonialny podział świata; żródła ideologiczne kolonializmu; dekolonizacja i pojęcie postkolonializmu.

2 Negritude: Aime Cesaire i Leopolod Senghor

3 Frantz Fanon i lata 60. XX wieku

4 Spektakle: Luk Perceval, Black; Brett Bailey Exhibit B; Ana Pi, The Divine Cypher; Nadia Beugre Legacy

5 Dramaty: Aime Cesaire / Wajdi Mouawad / Yacine Kateb / Dieudonne Niangouna

6 Powieści: Alain Mabanckou, Kielonek; Raharimanana, Za; Mohamed Sarr, Najskrytsza pamięć ludzi

7 Afrofuturyzm

8 Hybrydowość, diasporyczność, tożsamość graniczna

9 Kontekst polski

Artykuły i rozdziały książek:

Balibar Etienne, Uprisings in the Banlieues, “Constellations” 2007 nr 1, s. 47-71.

Bhabha Homi K., Miejsca kultury, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2010.

Cesaire Aime, Poezje, PIW, Warszawa 1978.

Domańska Ewa, Badania postkolonialne, w: Leela Gandhi, Teoria postkolonialna, tłum. Jacek Serwański, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2008, s.157-166

Fanon Frantz, Wyklęty lud ziemi, PIW, Warszawa 1985.

Fanon Frantz, Czarna skóra, białe maski, Karakter, Kraków 2020.

Maria Janion, Niesamowita Słowiańszczyzna. Fantazmaty literatury, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2006, rozdz. Ruskie i polskie, s. 213-256.

Kola Adam., Socjalistyczny postkolonializm. Rekonsolidacja pamięci, Toruń 2018.

Mabanckou Alain, Kielonek, tłum. J. Giszczak, Kraków 2008.

Mbembe Achile, Polityka wrogości. Nekropolityka, Karakter, Kraków 2018.

Mbembe Achile, The Republic and Its Beast: On the Riots in the French Banlieues

Mazurczak Witold, Kolonializm. Dekolonizacja. Postkolonializm. Rozważania o istocie i periodyzacji, „Przegląd politologiczny” 2016 nr 3, s. 131–144.

Mrowińska Agata, „Oddać Césaire’owi, co cesarskie”. O pomijanych interpretacjach głosów postkolonialnych, „Konteksty kultury” 2019 nr 16, 376–388.

Mrowińska Agnieszka, Jaka twarz z tego rozbicia? O tożsamości wypracowywanej na nowo przez pokolenie afrooptymistów [w:] K. Bolęba-Bocheńska, M. Błaszkowska (red.), Twarz – maska – wizerunek, Wiele Kropek, Kraków 2018.

Raharimanana, Za (fragmenty), "Literatura na świecie" 2013 nr 8.

Said Edward W., Orientalizm, Zysk, Poznań 2001.

Wiedza

Student/ka po zakończeniu kursu powinien:

EM 1 Znać podstawy teorii postkolonialnej i nazwiska jej najważniejszych twórców/czyń.

EM 2 Mieć wiedzę na temat historii kolonialnej i historycznych procesów dekolonizacyjnych

EM 3 Mieć wiedzę na temat wybranych artystów/ek sztuk performatywnych i pisarzy/ek podejmujących tematy postkolonialne, .

Umiejętności

Student/ka po zakończeniu kursu powinien:

EM 4 Określić znaczenie i miejsce postkolonializmu w procesie historycznym i w przemianach kultury.

EM 5 Umieć opisać zjawisko postkolonializmu w najnowszych sztukach performatywnych.

EM 6 Wymienić i scharakteryzować twórczość wybranych afropejskich artystów sztuk performatywnych i powieściopisarzy

Kompetencje personalne i społeczne

Student/ka po zakończeniu kursu powinien:

EM 7 Posiadać umiejętność syntetycznego ujęcia zagadnień dotyczących współczesnej kultury.

EM 8 Być otwarty/ą na poszerzanie zakresu swojej wiedzy językowo-kulturowej.

EM 9 Posiadać umiejętność merytorycznego argumentowania, z wykorzystaniem efektów badań innych osób

Obecność i aktywność na zajęciach 40%

Praca zaliczeniowa 60%