Teatr narracji wizualnej

Cele przedmiotu

Zapoznanie studentów z problematyką obrazu we współczesnym teatrze europejskim, wyposażenie ich w narzędzia potrzebne do analizy teatru operującego innymi narzędziami budowania scenicznego świata niż słowo.

Zajęcia będą poświęcone omówieniu przedstawień, w których podstawowym narzędziem budowania scenicznego świata jest obraz, m.in. Purgatorio Romea Castellucciego, Je suis sang Jana Fabre’a, Wasteland Lotte van den Berg, Exhibit B Bretta Baileya, Genet a Tangeri Magazzini Criminali. Część wymienionych twórców wywodzi się ze sztuk wizualnych, a obraz pozostaje dla nich głównym punktem odniesienia, druga część posługuje się obrazem wybiórczo, wykorzystując go tylko w konkretnych przedstawieniach. Wszystkie wskazane przedstawienia budowane są wokół obrazu cierpienia i właśnie on będzie punktem wyjścia do dyskusji.

Przedstawienia będą omawiane w perspektywie zarówno historycznej (relacja sztuki wizualne i teatr, historyczno-kulturowy kontekst, z jakiego wyrośli omawiani twórcy), jak i problemowej, tak, aby uchwytne stały się podstawowe konceptualne ramy pojęcia obrazu. W zależności od dyscypliny pojęcie to przyjmuje zróżnicowane znaczenia. Obrazem może być to, co materialne – widziane lub widzialne, jak i to, co niematerialne, poza percepcją wzrokową – wyobrażenia, fantazje, marzenia senne. Interesować nas będą złożone relacje, jakie łączą obie te kategorie. W czasie zajęć wprowadzone zostaną pojęcia umożliwiające z jednej strony analizę i interpretację spektakli teatru narracji wizualnej, z drugiej – interpretację przemian w kulturze ostatnich dziesięcioleci.

Najważniejsze zagadnienia:

1. relacje teatr / sztuki wizualne po II wojnie światowej i miejsce teatru narracji wizualnej na mapie tych relacji

2. status obrazu w kulturze współczesnej, pojęcie zwrotu ikonicznego

3. ikonoklazm i jego interpretacje

4. przeciw teatrowi reprezentacji, co to jest reprezentacja

5. spojrzenie (w obrazie oraz na obraz) i różne jego konceptualizacje

6. teatralne obrazy cierpienia: problemy etyczne i estetyczne

Podstawowa:

1. Roland Barthes, Światło obrazu. Uwagi o fotografii, Warszawa 1995.

2. Georges Didi-Huberman, Przed obrazem. Pytanie o cele historii sztuki, przeł. B. Brzezińska, Gdańsk 2011.

3. Erika Fischer-Lichte, Estetyka performatywności, przeł. M. Sugiera, M.Borowski, Kraków 2008.

4. David Freedberg, Potęga wizerunków. Studia z historii i teorii oddziaływania, Kraków 2005.

5. W.J.T. Mitchell, Czego chcą obrazy, przeł. Ł. Zaremba, Warszawa 2013.

6. Susan Sontag, Widok cudzego cierpienia, przeł. Sławomir Magala, Karakter 2010.

Uzupełniająca:

1. Hans Belting, Antropologia obrazu, przeł. M. Bryl, Kraków 2007.

2. Lotte van den Berg [przewodnik], „Didaskalia” 2016 nr 133-134.

3. Luk van den Dries, Corpus Jan Fabre, przeł. I. Mączka, J. Urbaniak, S. Walecka, Kraków 2010.

4. Dorota Semenowicz, Czarny, biały wstyd. Skandal wokół „Exhibit B” Bretta Baileya, „Didaskalia”. [planowana data publikacji: grudzień 2019]

5. Dorota Semenowicz, To nie jest obraz. Romeo Castellucci i Societas Raffaello Sanzio, Kraków-Poznań 2013.

6. Dorota Semenowicz, Zabawa w rzeź, „Didaskalia” 2018 nr 148.

7. Kwartalnik „Konteksty”: Antropologia obrazu: Oko, obraz, spojrzenie (2005, nr 3); Antropologia obrazu: Obraz – ciało – obraz (2006, nr 1); Śmierć obrazu (2010 nr 1); Złe obrazy (2013 nr 3).

Wiedza

student po zakończeniu kursu powinien:

EM1 Mieć podstawową wiedzę o najważniejszych twórcach teatru narracji wizualnej w Polsce i na świecie K_W04

EM2 Zdefiniować, czym jest teatr narracji wizualnej i wpisać go na szerszą mapę relacji teatr/sztuki wizualne K_W06

EM3 Znać wybrane pojęcia z dziedzin teorii obrazu i historii sztuki. K_W03

Umiejętności

student po zakończeniu kursu powinien:

EM4 Scharakteryzować i porównać poetykę najważniejszych współczesnych twórców teatru narracji wizualnej K_U04

EM5 Problematyzować zagadnienia na temat obrazu w teatrze współczesnym poprzez krytyczne posługiwanie się literaturą przedmiotu K_U05

EM6 Usytuować koncepcje twórców teatru narracji wizualnej w kontekstach historyczno-kulturowych, w których powstawały K_U02

Kompetencje personalne i społeczne

student po zakończeniu kursu powinien:

EM7 Umieć porównywać i konstruktywnie krytykować zjawiska we współczesnym teatrze K_U05

EM8 Dyskutować i wyrażać sądy o teatrze współczesnym, konstruować argumenty w grupie. K_U06

Aktywność w dyskusji i lektura wskazanych tekstów (50%)

Przygotowanie pracy pisemnej (50%).